बुझ्ने भएबाट नै घरको काममा सघाउन थालें । बिहान घाँस काट्न गयो, घरमा जे पाक्छ त्यही खायो, दिउसो गाई बाख्रा चराउन गयो, हिलो, मैलो धुलोमा खेल्यो, साँझमा घर फक्र्यो, यस्तै थियो मेरो बाल्यकाल । ११–१२ बर्षको भएपछि खेती पातीको लागि मेला जान थालें । गाउँ तिर पर्म लगाएर घैयाा मकै गोड्ने चलन हुन्छ । सँगैका साथिहरु सँग असारे गीत गाउँदै झम्के झरीमा खेत रोप्न हिड्थें ।

यता म गायिका भएं, उता गाउँका मान्छेहरु कुरा काट्न थाले । लौ फलानोको छोरीले डाँडा काटि अब बिग्रन्छे भन्नेहरु निस्किए । तर कति मान्छेले चाँहि रेडियोमा मेरो गित बज्न थाले पछि हाम्रो चेली हो भन्दै वल्लो पल्लो गाउँमा पनि सुनाउँदै हिडे । बुवा आमाले मलाई पढाउन नसके पनि गायन क्षेत्रमा साथ दिनु भयो । तँ गीत न गा भनि दिनु भएन । त्यसमा म मेरा वुवा आमाप्रति सँधै ऋणी छु ।

रेडियो नेपालको त्यो बेलाको वातावरण साह्रै आत्मिय थियो । हामी गाउँबाट आएका गायक गायिकालाई अग्रजहरुले माया गर्नु हुन्थ्यो । मेरो स्वर सबैले मन पराउनु हुन्थ्यो । ‘ल बहिनी यो गीत यसरी गाउनु भनेर सिकाउनु हुन्थ्यो । एउटा परिवार जस्तो थियो रेडियो नेपाल भित्रको वातावरण । अहिले जस्तो कसैले कसैलाई वास्ता नगर्ने जमाना त्यो बेला भएको भए म लमजुङ ं नै फर्कन्थे होला । गाउन त म सक्थें साथै त्यो समय जुन हौषला मिल्यो अग्रजबाट, म संधै उहाँहरुप्रति आभारी छु ।

दिउँसो गित गाएर आयो रातभरी घरमा झगडा । अति नै भएपछि ल अब घर बचाउन मैले गाउन छोडनै पर्ने भयो भन्ने सोचें । श्रीमान रोज्ने कि गायन, कुरा यहिँ अड्कियो । एक मन सोचे, छोरी छ, यतिका बर्ष सँगै बसियो, के गर्ने यति नै रहेछ गाउन जस्तो लाग्यो । गाउन छोड्दै छु भन्ने सोच्दा म कति कति रात एक्लै रोए । अन्ततः नगाउने निर्णय गरें ।

जब मैले नगाउने कुरा सञ्चार माध्यममा आयो, देश बिदेशबाट फोन आउन थाल्यो । त्यो बेला मोबाईल पनि थिएन । ल्याण्डलाईन फोन थियो घरमा । दिदि गाउन नछोडनु हामी साथ दिन्छौं भन्नु भयो श्रोताहरुले । मैले राम्रो गाएको रहेछु भन्ने त्यति बेला महशुष गरें ।
सञ्चार माध्यममा चर्को रुपमा मेरो गायकी र गायनबाट सन्यास लिने कुरा उठेपनि घर सम्म आएर मलाई भेटने काम कसैले गरेन । पछि ‘ललितपुर सम्पूर्ण तमु समाज’ नामक संस्थाका साथिहरु आएर ल तपाईले गाउन छोड्नै पाउनु हुन्न, तपाई परिवारको मात्र होईन देशको सम्पत्ति हो भनेपछि मैले फेरी गाउने निर्णय गरें । त्यो बेला माओवादी सरकार थियो । स्थानिय बिकास मन्त्री देब गुरुङले एउटा कार्यक्रममा प्रमुख अतिथी बनाएर बोलाउनु भयो र टिका लगाईदिएर ‘ल बिमा जी आज बाट गाउन सुरु गर्नु फेरी’ भन्नु भयो । केहि समय रोकिएको गायन यात्रा फेरी सुरु भयो मेरो ।

काठमाण्डौंको शहरी वातावरणमा रहेपनि लमजुङको बाल्यकाल, त्यहाँका साथिसंंगी, मेलापात, असारे झरी, जेठमा घैया गोडेका बारीहरु सबै–सबै मेरो सम्झनामा कहिल्यै मेटिदैनन् । चाडबाड, पुजा आजा ति भागेर जात्रा जाने गाउँले चलन, हिलो मैलो र थोत्रा लुगा, त्यो सुन्दर दुराडाँडा गाउँ र गाउँलेहरु मेरो मनबाट टाढा छैनन् । परिस्थितीले काठमाण्डौंबाट लमजुङ जान नपाएपनि मैले दुराडाँडा बिर्सेको छैन ।

हाम्रो पालामा जस्तो गाह्रो छैन अहिले गित गाउन, धेरै सञ्चार माध्यम र स्टुडियोहरु छन् । कति भाई बहिनीहरु दिदि मलाई नि गाउन मन छ सहयोग गर्नु भन्नु हुन्छ, सहयोग गर्न मन भएर पनि सक्ने अवस्था छैन म सँग । नयाँ भाई बहिनीले म सँग सहयोग माग्दा मैले गायन क्षेत्रमा प्रवेश गर्दाका दिनहरु सम्झन्छु । पहिले जस्तो ४–५ जना एकै ठाउँमा बसेर गाउने रेडियो नेपालको जस्तो वातावरण भएको भए राम्रो स्वर हुने लाई आफ्नै छेउमा राखेर पनि गाउने मौका दिन सक्थें होला तर अहिले त्यो जमाना रहेन । त्यसैले जो गाउन भनेर आउँदै हुनुहुन्छ उहाँहरु संगीतको अध्ययन गरेर आए साह्रै राम्रो र सजिलो हुन्छ तर भन्न जस्तो सजिलो छैन् ।

गाउँ गाउँमा अझै पनि छोरीलाई गीत गाउन अनुमती छैन । हामी शहरमा छौं, समाज अगाडि पुगी सक्यो जस्तो लाग्छ तर अझै कयौं नेपाली ग्रामिण भेग शिक्षा र चेतनामा पछाडि नै छ । सबैलाई यहि भन्छु, मेहनत, लगनशिलता, धैर्यता र अनुशासन लिएर संगितमा प्रवेश गर्नु, ढिलो चाँडो सफल भईन्छ ।

0 comments

तपाईको प्रतिक्रिया फेसबूक कमेन्ट गर्नुहोस् अथवा यहाँ Click गर्नुहोस्

धेरै धेरै धन्यबाद छ हजुर लाइ यो पोस्ट पढी दिनु भएकोमा आगामी दिन मा आउदै गर्नु होला हजुर को पनि कथा कबिता मुक्कत छन् भने हामीलाई पठाउन नभुल्नु होला धन्यबाद म सबिता